Een versleten heupgewricht kan je dagelijks leven flink beïnvloeden. Simpele handelingen zoals sokken aantrekken, lopen of slapen kunnen ineens een uitdaging worden. Wanneer pijnklachten en stijfheid in je heup niet meer verdwijnen met therapie of medicatie, kan een totale heupprothese uitkomst bieden. In deze blog leggen we uit wat een heupprothese is, wanneer je eraan toe bent, hoe de operatie verloopt en waar je rekening mee moet houden.
Wat is een heupprothese?
Een heupprothese is een kunstgewricht dat het versleten heupgewricht vervangt. Het bestaat uit drie onderdelen: een steel, een kop en een kom. Deze onderdelen zorgen ervoor dat de beweging in het gewricht weer soepel en pijnvrij kan verlopen. Er zijn twee soorten protheses:
- Gecementeerd: vastgezet met botcement.
- Ongecementeerd: het bot groeit vast aan de prothese.
Welke variant je krijgt, bepaalt de orthopeed op basis van jouw leeftijd en botkwaliteit. Beide protheses gaan gemiddeld 15 tot 20 jaar mee.
Wanneer is een heupoperatie nodig?
Een heupprothese wordt meestal geplaatst bij ernstige heupartrose (slijtage). Symptomen zijn onder andere:
- Pijn in de lies, soms uitstralend naar bovenbeen of knie
- Stijfheid, vooral in de ochtend of na lang zitten
- Nachtelijke pijn
- Moeite met lopen, bukken of schoenen aantrekken
Wanneer pijnstillers, fysiotherapie of injecties niet meer helpen, kan een operatie de enige effectieve oplossing zijn.
Voorbereiding op de operatie
Een goede voorbereiding is cruciaal. Na plaatsing op de wachtlijst ontvang je een uitnodiging voor een voorlichtingsmiddag in het ziekenhuis. Hier hoor je alles over de ingreep, het herstel en kun je vragen stellen.
Daarnaast volgt een afspraak bij het preoperatief spreekuur, waar de anesthesioloog je gezondheid controleert en de verdoving bespreekt (ruggenprik of narcose). Soms zijn extra onderzoeken nodig of word je verwezen naar een andere specialist.
Thuis kun je alvast hulpmiddelen regelen, zoals krukken of een toiletverhoger, en zorgen dat je woonruimte veilig en toegankelijk is.
De operatie zelf
De operatie duurt ongeveer een uur. Je wordt geopereerd via de voorste (lieszijde) of achterste (bilzijde) benadering. Welke methode wordt gebruikt, bepaalt mede welke bewegingen je tijdelijk moet vermijden tijdens de revalidatie.
Na de operatie verblijf je één tot twee nachten in het ziekenhuis. De wond wordt afgeplakt met een speciale waterafstotende pleister die zeven dagen mag blijven zitten.
Revalidatie en herstel
Op de eerste dag na de operatie helpt de fysiotherapeut je al om uit bed te komen en met een loophulpmiddel te lopen. De meeste patiënten gebruiken de eerste zes weken krukken of een rollator, zodat de spieren rond de heup voldoende tijd krijgen om te herstellen.
Je krijgt oefeningen mee om thuis aan je herstel te werken. Daarnaast is het belangrijk om hulpmiddelen zoals een grijper of lange schoenlepel in huis te hebben als je tijdelijk niet mag bukken of je been niet ver mag draaien.
Mogelijke complicaties
Zoals bij elke operatie zijn er risico’s:
- Infecties, waarvoor je antibiotica krijgt
- Trombose, te voorkomen met bloedverdunners
- Luxatie (heup uit de kom), vooral de eerste zes weken
- Zenuwletsel, wat zeldzaam is
- Beenlengteverschil, meestal tijdelijk
Bij twijfel of aanhoudende klachten neem je contact op met het ziekenhuis.
Tot slot
Een heupprothese biedt, net als bijvoorbeeld een knieprothese, een nieuwe kans op een pijnvrij en actief leven. Door een goede voorbereiding, een zorgvuldig revalidatieplan en duidelijke instructies van je zorgteam vergroot je de kans op een voorspoedig herstel. Blijf alert op signalen van infecties, ook jaren na de operatie, want je kunstheup blijft altijd gevoelig voor bacteriën.
Heb je vragen of wil je weten of jij in aanmerking komt voor een nieuwe heup? Neem dan contact op met je huisarts.